برنج مصنوعی در سفره های ایرانی!

گروه اقتصادی مشرق- مدتی است خبرهایی مبنی بر برنج ماکارونی و برنج مصنوعی منتشر می شود اما کمتر کسی می تواند این موضوع را باور کند، اما گفتگوی یک رسانه با واردکننده دستگاه تولید برنج مصنوعی نشان داد که موضوع خیلی جدی تر از این حرف هاست.

محمدهادی رجبی، مشاور راه‌اندازی خطوط صنعتی و خدمات پس از فروش این دستگاه‌ها در گفتگوی مذبور اعلام کرده که تا ۴ ماه آینده نخستین دستگاه تولید برنج راز چین وارد کشور می شود و از یک سال و نیم پیش دو نمونه از این دستگاه ها وارد ایران شده است.

او در این باره گفته “مواد اولیه دستگاه شامل برنج «نیم‌دانه» یا به اصطلاح «دانه‌مرغی»، که به‌دلیل خردبودن قبلا به ضایعات تبدیل و خوراک مرغ می‌شد، به اضافه نشاسته و افزودنی‌های مجاز خوراکی است. این برنج‌ها حتی می‌تواند با ویتامین‌های «آ» و «ای» غنی شود و با توجه به اینکه در طول تولید هیچ ماده شیمیایی‌ای به این محصول اضافه نمی‌شود؛ نه‌تنها هیچ زیانی برای مصرف‌کنندگان نخواهد داشت بلکه به‌دلیل ویتامین‌های اضافه‌شده می‌تواند به‌عنوان یک برنج با ویتامین‌های اضافه مورد استفاده قرار گیرد.”

وی ادعا می کند:” ورود این دستگاه‌ها با مجوز دستگاه‌های ناظر انجام شده و محصول نهایی مورد تایید این ارگان‌هاست.” طبق اظهارات وی طی آزمایش‌هایی که داشتیم برخی برندها، برنج مصنوعی تولیدشده را با عنوان برنج دانه‌بلند ایرانی در بازار به فروش می‌رسانند.

قبلا که برخی شرکت‌های صنایع غذایی در سال‌های گذشته اقدام به فروش برنج‌های بسته‌بندی هندی می‌کردند، مصرف‌کنندگان می‌گفتند برنج خوش قد و بالایی است‌ اما خیلی زود شبیه لاستیک می‌شود. موضوع این است که یک برنج می‌تواند دانه بلند باشد، حتی خوش عطر هم باشد، اما لزوما طبیعی هم نیست.

استفاده بهینه از ضایعات برنج!

شرکت (…) صرفا ماشین‌آلات «تبدیل برنج نیم دانه و پودر برنج به برنج دانه» جهت استفاده بهینه از «ضایعات برنج» و جلوگیری از دور ریز ضایعات برنج مورد نیاز مشتریان محترم را طبق سفارش دریافتی مصرف کنندگان ماشین‌آلات با همکاری دفاتر تجاری شریک فعال در تولید ماشین‌آلات تبدیل برنج نیم دانه و پودر برنج به برنج دانه با استفاده از ضایعات برنج در کشور‌های مختلف را به مشتریان خود ارایه می‌نماید.

جهت تهیه ماشین‌آلات تبدیل برنج نیم دانه و پودر برنج به برنج دانه با استفاده از ضایعات برنج در گرید‌های مختلف با این واحد تجاری تماس حاصل فرمایید.اگر در یکی از موتورهای جستجو کلمه artificial rice production line را جست‌وجو کنید، با شرکت‌های به طور عمده چینی آشنا می‌شوید که تولید‌کننده انواع خطوط تولید برنج مصنوعی در ظرفیت‌‌های متفاوت هستند.

با داشتن یکی از این دستگاه‌ها، تنها با پرداخت حدود ۲۰ تا ۵۰ هزار دلار یک تولید‌کننده می‌تواند تا ساعتی حدود یک تن برنج را با عطر و رنگ و طول و قطر دلخواه خود تولید کند. مواد اولیه برنج مصنوعی در واقع همان خرده برنج داخلی و خارجی است که با توجه به ماشین‌آلات قدیمی فرآوری این محصول در ایران به وفور و با قیمتی حدود هر کیلو ۱۲۰۰ تومان خریداری می‌شود و با افزودن انواع اسانس و مقداری زلاتین یا همان نشاسته و با عبور از دستگاه اکسترودر‌ و با توجه به سایز مورد نظر در قالب خروجی دستگاه، پس از چند دقیقه‌ برنجی خوش‌پخت، خوش رنگ و خوشبو به دست می‌آید که می‌تواند پس از استفاده از ماشین ویبراتور بسیار براق هم شود. خب با این شرح حالا دلیل واردات برنج خرده به کشور مشخص می‌شود.

یکی از فروشنده های دستگاه های تبدیل “خرده برنج” به “برنج دانه” درباره این دستگاه و محصولات نهایی می گوید: «قیمت دستگاه حدود ۱۱۰ میلیون تومان است و تنظیم دستگاه برای تولید محصول نیز ۳۰ میلیون هزینه دارد. ما دستگاه را در محل کارگاه شما تحویل می دهیم. الان یک دستگاه آماده داریم اما برای وارد کردن دستگاه از چین حدود دو ماه از لحظه سفارش تا تحویل، زمان لازم است. این دستگاه ساخت چین است و قطعات اصلی آن مثل موتور غیره ساخت آلمان و ما آن را تا سه سال گارانتی می کنیم.

ما تا حالا چند دستگاه فروخته ایم و هیچ مشکل قانونی تا به حال نداشته ایم و وزارت بهداشت هم محصول را تایید می کند. شما هم برای اینکه مطمین باشید مشکلی پیش نمی آید می توانید روی محصول بنویسید برنج فرآوری شده یا برنج ویتامینه اما به هر حال هیچ مشکلی وجود ندارد. محصول نهایی هم بسیار شبیه برنج واقعی است که کسی نمی تواند بفهمد برنج نیست. بوی برنج می دهد قیافه اش درست مثل برنج است، خمیر اولیه خیلی شبیه نیست اما وقتی محصول نهایی را نگاه می کنید هیچ فرقی با برنج ندارد.»

برنج مصنوعی مجوز بهداشتی ندارد

واکنش واردکنندگان دستگاه‌های تولید برنج مصنوعی به خبرهای مربوط به زیان‌آور بودن این نوع برنج و استاندارد نبودن محصولات این بود که آنها اعلام کردند: ” این دستگاه‌ها با مجوز و تأیید وزارت بهداشت وارد ایران شده و تبدیل خمیر برنج به برنج ماکارونی یا دانه بلند به وسیله این دستگاه‌ها هم مورد تأیید این وزارتخانه است.”

اما سخنگوی سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت  ادعای واردکنندگان را تکذیب و تأکید کرد که حتی درخواستی هم برای صدور مجوز درخصوص وارد کردن این دستگاه‌ها یا تولید این نوع برنج به این سازمان ارائه نشده است.

مهندس محمد ‌هاشمی با اشاره به اینکه هرگونه برنجی که با تأیید وزارت بهداشت در کشور وجود دارد فقط شامل دو قسم است، به ایران گفت: «برنجی که در کشور وجود دارد، وارداتی یا  داخلی است. برنج‌های وارداتی کد ۱۶ رقمی دارند که ثبت از مبدأ می‌شود یعنی کارشناسان به مزارع کشور مورد نظر می‌روند و از نزدیک از نظر جغرافیایی، نوع محصول، شیوه انبار کردن و بسته‌بندی و نحوه ورود به کشور را بررسی می‌کنند در داخل کشور نیز از برنج‌های وارداتی نمونه‌برداری می‌شود سپس  مجوز آن صادر می‌شود که کد ۱۶ رقمی معرف مبدأ تولید و شرکت واردکننده است.

همچنین برنج‌هایی که در کشور وجود دارند و داخلی‌اند، دارای شناسنامه بهداشتی هستند. این شناسنامه بهداشتی نشان می‌دهد سلامت محصول مورد تأیید سازمان غذا و دارو است در واقع  اگر محصول به نام برنج ایرانی باشد برای اینکه از برنج غیر ایرانی که ممکن است محصولات ناخالصی  به اسم آن  عرضه شود، قابل تشخیص باشد، به آن شناسنامه بهداشتی می‌دهیم. این کار باعث می‌شود برنج‌ها اصالت خود را به لحاظ سلامت و نظارت سازمان غذا و دارو داشته باشند.»

وی تأکید کرد: «این سازمان برای هر چیزی که تحت عنوان برنج مصنوعی یا برنج ماکارونی تولید شود، مجوزی صادر نکرده و تولیدکنندگان هیچ گونه مجوزی از این سازمان دریافت نکرده‌اند بنابراین از آنجایی که ممکن است به  این محصولات افزودنی‌های غیرمجاز را هم اضافه کنند که برای سلامتی خطرناک است، هرگز از آن دفاع نخواهیم کرد. سازمان غذا و دارو زمانی از محصولی دفاع می‌کند که مجوزش را داده باشد.

رئیس انجمن تغذیه ایران نیز تولید برنج‌های مصنوعی و عرضه آن با نام برنج ایرانی را تقلب آشکار عنوان کرده و گفت: «برنج ایرانی به لحاظ مرغوبیت، سلامتی، طعم و محل رشد و نوع بذر و کود از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است اگر افرادی از شهرت و سلامتی برنج تولیدشده ایرانی سوء استفاده کنند و مواد زائد را با افزودنی‌هایی بفروشند، جرم آشکاری  است. برنج طبیعی زیر نور خورشید در شالیزارها رشد می‌کند و از ارزش غذایی فوق‌العاده‌ای برخودار است بنابراین نباید سلامتی را فدای تولید مواد غذایی کنیم که زندگی مردم را به خطر می‌اندازد.»

دکتر سید ضیاءالدین مظهری در ادامه افزود: «نباید عده‌ای سودجو از ناآگاهی مردم سوء استفاده کنند، این قابل پذیرش نیست. برنج جزو غلات ارزنده‌ای است که ترکیبات آن از نظر کربوهیدرات و ویتامین‌های گروه «ب» شناخته شده است موادی که با نشاسته مخلوط می‌شود، از نظر ارزش غذایی قابل مصرف نیست. همچنین میزان ویتامین‌هایی که به این محصولات افزوده می‌شود، در فرایندهای تکنولوژیکی از بین می‌روند و نمی‌توان گفت این برنج‌ها غنی شده هستند مگر اینکه مدیریت غذا و تغذیه بر نحوه تولید آن نظارت کنند.»

نوع برنج چیست؟

در تبلیغات برنج‌های دانه بلندی نمایش داده می‌شود که گفته می‌شود خوش عطر است، شاید هم باشد، اما لزوما طبیعی نیست.برنجی به نام و مشخصات برنج دانه بلند به میزان بسیار ناچیزی در ایران‌، ژاپن و تایلند به عمل می‌آید که با توجه به حجم اندک، اصولا امکان عرضه آن به صورت گسترده و با قیمت‌های رقابتی غیر‌ممکن است. چه رسد به این قیمت نازل که هم‌اکنون عرضه می‌شود.

به عبارتی آنچه امروز به عنوان برنج «دانه بلند صد‌در‌صد ایرانی» عرضه می‌شود اصولا با توجه به قیمت آن ممکن نیست طبیعی باشد، این برنج‌ها مصنوعی هستند. حال سوال اینجاست که عدم درج نوع برنج فرآوری شده روی بسته‌بندی‌های آنها و ادعای طبیعی بودن این برنج‌ها آیا مصداق غش در معامله نیست؟ آیا نباید مصرف‌کنندگان این برنج‌ها بدانند که محصولی که خریداری می‌کنند طبیعی نیست و در واقع مصنوعی و ساخت ماشین‌آلات چینی است؟

استاندارد: غیر قانونی است

سازمان استاندارد در واکنش به تولید برنج های مصنوعی اعلام کرده محصولات این دستگاه ها غیرکشاورزی است و توزیع آن در بازار غیر قانونی است. حال که نه وزارت بهداشت و نه سازمان استاندارد این نوع برنج را تایید نمی کنند و حتی آن را غیر بهداشتی و غیرقانونی می دانند دستگاه های نظارتی باید بیش از پیش به این موضوع پرداخته و برای برخورد با متخلفان دست به کار شوند چراکه توزیع این نوع برنج مصداق بارز کلاهبرداری و غش در معامله است